ΤΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
ΤΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
Το κληρονομικό δίκαιο του Αστικού Κώδικα είναι κατά γενική ομολογία το δυσκολότερο τμήμα του αστικού μας δικαίου. Αυτό οφείλεται εν πολλοίς στο ότι κατά τη σύνταξη του προσχεδίου του κώδικα ο εισηγητής του διαγράμματος του σχετικού «βιβλίου» και της αιτιολογικής έκθεσης Γεώργιος Μπαλής έλαβε ως πρότυπα, εκτός από το μέχρι τότε ισχύον στη χώρα μας βυζαντινορωμαϊκό δίκαιο, τον γερμανικό και τον γαλλικό κώδικα, οι οποίοι ακολουθούν όμως εντελώς διαφορετικά συστήματα ρύθμισης των κληρονομικών σχέσεων. Συνέπεια τούτου ήταν η συμπερίληψη στο κείμενο του ΑΚ διατάξεων αντιφατικών ή αλληλοσυγκρουόμενων μεταξύ τους με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα εκείνες των άρθρων 1826 και 1830, που ρυθμίζουν τη διαδοχή βαθμών και την προσαύξηση της νόμιμης μοίρας.
Στρυφνή είναι η ρύθμιση και άλλων θεμάτων, όπως η νομοτεχνική κατάστρωση του δικαίου της νόμιμης μοίρας, η σχέση των καταλογιστέων προς τις συνεισενεκτέες παροχές του διαθέτη κατά τον υπολογισμό της νόμιμης μοίρας των κατιόντων του κ.ά. Μερικές από τις ρυθμίσεις αυτές έχουν χαρακτηρισθεί κατά καιρούς από τη νομολογία και τη θεωρία ως «βαρύς σταυρός των νομικών», «γρίφος για δυνατούς λύτες», «το καλύτερο νομοθετικό παράδειγμα προς αποφυγή μιμήσεως», «τα ολιγότερον σαφή μέρη του ΑΚ» κλπ.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η εφαρμογή των διατάξεων του κληρονομικού δικαίου του ΑΚ στην πράξη δεν μπορεί να επιτευχθεί με απλή «γραμματική» ερμηνεία του κειμένου τους. Πρέπει να προηγηθεί συστηματική και τελολογική ερμηνεία τους με βάση τους κανόνες της μεθοδολογίας του δικαίου: Να αρθούν οι αντινομίες, να πληρωθούν τα κενά και να διευθετηθούν οι πραγματικές ή φαινομενικές συγκρούσεις που εμφανίζονται μεταξύ ορισμένων ρυθμίσεων. Μόνο τότε θα μπορέσει ο νέος νομικός, στον οποίο κυρίως απευθύνεται το παρόν βιβλίο, αλλά και ο νομικός της πράξης, να κατανοήσουν το εσωτερικό σύστημα του κληρονομικού μας δικαίου και να συνειδητοποιήσουν την κοινωνική λειτουργία που καλείται αυτό να επιτελέσει.
Ένας άλλος λόγος, που κατέστησε επιβεβλημένη τη συγγρα