ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ

"... Λέγομεν μόνον ενταύθα πρώτον ότι ουδείς θα δυνηθή να προσβάλη την φιλαλήθειαν, την ειλικρίνειαν και την αγαθήν προαίρεσιν του Μακρυγιάννη συγγράφοντας τα "Απομνημονεύματα" αυτού... Ο Μακρυγιάννης γράφει τρόπον τινά διά της σπάθης και ουχί διά της γραφίδας.

Υπάρχουσιν εν τοις Απομνημονεύμασιν αυτού χαρακτηρισμοί προσώπων, διάλογοι, επιγράμματα, οξύτατα, εισδύοντα οδυνηρώς εις την ψυχήν, τραυματίζοντα την σάρκα...

Ίσως αυτή η φωνή της εθνικής ψυχής είναι η ψιθυρίσασα εις το ους του Μακρυγιάννη την ιεράν παραγγελίαν της συγγραφής του παρόντος έργου. Είναι δε τούτο αναμφισβητήτως το γνησιώτατον και καθαρώτατον κάτοπτρον των χρόνων εις ους αναφέρεται...

Κρίνοντες το έργον του Μακρυγιάννη, μετά πεποιθήσεως λέγομεν ότι είναι τούτο μοναδικόν και πολύτιμον ιστορικόν κειμήλιον, αληθής πινακοθήκη ζωντανών εικόνων, ηθογραφιών, περιγραφών, διαλόγων εκ των οποίων όχι μόνο ο ιστορικός, αλλά και ο ποιητής και ο ήθογράφος και ο φιλόσοφος θα δύνανται να αντλώσιν αφθόνως τα στοιχεία της μελέτης και της εμπνεύσεως αυτών".

Γιάννης Βλαχογιάννης