ΈΝΣΤΙΚΤΟ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΟΜΑΣ ΧΟ
ΈΝΣΤΙΚΤΟ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΟΜΑΣ ΧΟ
Η φιλοσοφία του Χομπς κατέχει μοναδική ίσως θέση στην ιστορία των ιδεών: έχει υποστεί κατά καιρούς τόσες πολλές και αλληλοσυγκρουόμενες ερμηνείες, ώστε είναι αδύνατον να την κατατάξει κανείς με ακρίβεια σε κάποιο από τα υπάρχοντα φιλοσοφικά ρεύματα. Από τους μελετητές της, άλλοι την τοποθετούν μεταξύ του Μπέικον και του Ντεκάρτ, ενώ άλλοι τη συσχετίζουν με το Γαλιλαίο· άλλοι τη θεωρούν βλάσφημη, απολυταρχική και επικίνδυνη για τους πολίτες και τα δικαιώματά τους, ενώ άλλοι τη θεωρούν την αξιολογότερη και ρεαλιστικότερη ανάλυση του σύγχρονου κράτους που προτάθηκε μέχρι σήμερα - μια ανάλυση του αστού που εδώ και τριακόσια χρόνια ούτε πάλιωσε ούτε ξεπεράστηκε. Ο λόγος γι' αυτό το παράδοξο δεν έγκειται στα νοήματα του φιλοσόφου ή στην εκφορά τους, που είναι διαυγή όσο και ακριβόλογα, αλλά στον πυρήνα της φιλοσοφίας του, στο δόγμα στο οποίο οι μισοί μελετητές του προσδιορίζουν με γνώμονα το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και οι άλλοι μισοί με γνώμονα την ελευθερία της βούλησης. Η παρούσα μονογραφία σκοπό έχει να αναδείξει τη φιλελεύθερη διάσταση της ηθικής του Χομπς και να παρουσιάσει -κατά τρόπο συστηματικό και με ευλαβικό σεβασμό στα ίδια τα κείμενα του φιλοσόφου- την ιδιοφυή προσπάθειά του να συλλάβει την ανθρώπινη φύση και τα πάθη της. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Πρόλογος Εισαγωγή Το "μαύρο πρόβατο" της φιλοσοφίας Οι φυσικοί νόμοι Τα συμβόλαια Η συγκατάθεση Η εξουσία Η δύναμη Το φυσικό δίκαιο και η κοινωνία Η φυσική θεολογία και το φυσικό δίκαιο Η σχέση φυσικού και θετικού δικαίου Τα φυσικά δικαιώματα Τα πολιτικά δικαιώματα Η πολιτική υπερχρέωση Ο δικαστής και η ερμηνεία των νόμων Η βούληση και τα ελατήριά της Το συμφέρον και η αυτοσυντήρηση Η κοινή γνώμη και το εθιμικό δίκαιο Η διαταγή Η σωτηρία Καθήκοντα και δικαιώματα Το ηθικό χρέος