ΚΡΑΤΟΣ, ΕΞΟΥΣΙΑ, ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΕ ΚΡΙΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1914-1920

Η παρούσα μελέτη αποτελεί σε επεξεργασμένη μορφή τη συμμετοχή του συγγραφέα της στον διαγωνισμό "Μνήμη Ελευθερίου Βενιζέλου" του έτους 1998 που προκήρυξε η Βουλή των Ελλήνων για την προαγωγή των κοινοβουλευτικών θεσμών. Τιμήθηκε με βραβείο ύστερα από ομόφωνη πρόταση της κριτικής επιτροπής απονομής των Βραβείων.

Η μελέτη διερευνά τη σχέση του κρητικού πολιτικού με το πολίτευμα της βασιλευόμενης δημοκρατίας και ειδικότερα τη στάση του απέναντι στον βασιλικό θεσμό κατά την περίοδο 1914 - 1920. Στη συνέχεια εξετάζει τόσο τη θεωρητική εξέλιξη όσο και την πολιτική ενσωμάτωση του κοινοβουλευτισμού στη χώρα μας, ενώ ιδιαίτερα αναφέρεται στον τρόπο πρόσληψης της "αρχής της δεδηλωμένης" και των συνταγματικών δικαιωμάτων του ανώτατου άρχοντα από το πολιτικό σύστημα. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η ανάλυση της κρίσης του συνταγματικού φιλελευθερισμού κατά την περίοδο 1914 - 1917 για τη πορεία προς τον εθνικό Διχασμό και τον κοινοβουλευτικό εκτροχιασμό αυτής της περιόδου. Τέλος η μελέτη αναλύει διεξοδικά τη σταθερή επίκληση στο δίκαιο της ανάγκης κατά την περίοδο 1917 - 1920 ως σημείο αναφοράς για τον υπερσυνταγματικό τρόπο δράσης της εκτελεστικής εξουσίας.

Αυτονόητο είναι ότι θα πρέπει να συνεκτιμηθούν οπωσδήποτε και εκείνα τα προσωπικά στοιχεία του Βενιζέλου που φανερώνουν τη χαρισματική προσωπικότητά του ως πολιτικού και ως κάποιο βαθμό αμβλύνουν τις θεσμικές στρεβλώσεις της περιόδου 1914 - 1920, όταν αυτές λαμβάνουν χώρα σε συνθήκες διαρκούς πολέμου. Άλλωστε η υπόθεση της Μεγάλης Ιδέας συγκίνησε ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού, κύριος εκφραστής της οποίας ήταν η πολιτική του κρητικού πολιτικού.